ملاپناه واقف

آذربایجان از گذشته های دور تاکنون سرزمین هنر ، شعر و موسیقی بوده است و در این مسیر شاعران بزرگی را تقدیم تاریخ نموده است،شاعران گذشته این خطه ازچنان هوش وقابلیتی برخوردار بوده اند که علاوه براشعار آذربایجانی اشعار فارسی و حتی عربی نیز سروده اند.«شاعران آذربایجان که به زبانهای ترکی آذربایجانی و دیگر زبانها شعر سروده اند 171 نفر بودند که 16 نفر در اردوباد ، 6 نفر در باکو ، یک نفر در برده ، 6 نفر در بیلقان ، 47 نفر در شیروان ، 59 نفر در قره باغ ، 36 نفر در گنجه و 4 نفر در نخجوان می زیستند.

شعرایی همچون نسیمی و فضولی که به سه زبان فارسی ، ترکی و عربی تسلط کامل داشتند و به هر سه زبان شعر سروده اند. نظامی گنجوی ،خورشید بانو ناتوان و دیگر شعرای شیروان و گنجه و نخجوان و دهها شاعر متفکر آذربایجان میراث گرانبهایی در قلمرو شعر و ادب از آنان بر جای مانده است. ما باید این میراث ادبی کهن و افتخار آمیز را پاس بداریم. اینها ستارگان درخشان علم و ادب میباشند که به تمام بشریت تعلق دارند».

آشیق علعسگر 1821 نجی ایلده گؤيچه ماهالی‌نین آغ کیلسه کندی‌نین حؤرمتلی شخصلریندن سايیلیردی؛ اساس مشغولیتی اکینچیلیک و دولگرلیک ایدی. عینی زاماندا، بداهتن سؤز دئمک، شعر قوشماق ایستعدادی وارایدی. آرا - سیرا قوشما، باياتی، گرايلی سؤيله‌يردی. علی محمد کیشی‌نین عائله‌‌سی بؤيوک ایدی: دؤرد اوغلو، ایکی قیزی وارایدی. اوشاقلاری بؤيودوکجه علی محمد کیشی‌نین قايغیلاری دا چوخالیردی. علعسگر، او زامان طبیعتجه مؤلايیم، اینسان پرور بیر شخص اولان کربلايی قوربانین ائوینده قالیردی.

کربلايی نین "صحنه‌‌بانو" آدیندا 10- 12ياشلی بیر قیزی واریدی.علعسگرله اونون آراسیندا مهریبان، صمیمی موناسیبت يارانمیش، اونلار بیر- بیرینی سئومیشلر.آنجاق کربلايی قوربانین محرم آدلی بیر قارداشی واریدی. وار- دؤولتی چوخ اولدوغونا گؤره ماحالدا اونا "پوللو محرم" دئيیردیلر. او، "صحنه‌‌بانو"نو اؤز اوغلونا آلماق ایسته‌يیردی. بونا گؤره گنجلرین بیر- بیرینه اولان محبتیندن خبر توتان کیمی"صحنه‌‌بانو"نو ایسه اؤز اوغلونا آلیر. اوشاقلیق ایللرینی آغ کیلسه‌ده کئچیرن آشیق علعسگر خصوصی تحصیل آلا بیلمه‌میشدی. او، صنعتین سیرلرینی کند جاماعتی‌نین ایچینده، ائل صنعتکارلاری‌نین و آغساققاللاری‌نین يانیندا اؤيرنمیشدی.

هله کیچیک ياشلاریندان تئز- تئز موختلیف مجلیسلره گئدن علعسگر موللالارین حادثه‌‌لرینه، درویشلرین ناغیللارینا، آشیقلارین داستانلارینا هوسله قولاق آسیر.گوجلو يادداشی اولدوغوندان ائشیتدیگی صؤحبت لرین هامیسینی حافیظه‌سینده ساخلايار، سونرا هئچ بیر چتینلیک چکمه‌دن باشقالارینا دانیشاردی. آذربایجان خالق شعری‌نین ان بؤيوک نوماینده‌‌لریندن و بو شعرین ان اوجا زیروه‌لرینی فتح ائدن صنعتکارلارداندیر. آشیق پوئزیياسینی بول حیاتی موشاهیده‌لرله زنگینلشدیرمیش، هم مظمون، هم فورما رنگارنگلیگی،هم ده صاف دورو خالق دیلیندن ایستیفاده باخیمیندان آشیق علعسگر  آذربایجان، عوموما تورک شعرینه مثل سیز خیدمتلر گؤسترمیشدیر.

شهریارا تو به شمشیر قلم در همه آفاق

به خدا ملک دلی نیست که تسخیر نکردی

سید محمد بهجت تبریزی، متخلّص به شهریار در سال 1285 ه.ش در شهر تبریز به دنیا آمد. دوران کودکی او مصادف با انقلاب تبریز(مشروطیّت) بود. پدرش که از وکلای معروف تبریز بود، برای آن‌که خانواده‌اش از صدمات جنگ به دور باشند شهریار را به روستایی دور در قره چمن فرستاد. بعد از آرام شدن تبریز شهریار بار دیگر به تبریز بازگشت و تحصیلات خود را پی گرفت. بعد از اتمام تحصیلات دبیرستان در رشته پزشکی به تحصیل پرداخت. امّا یک سال قبل از اتمام تحصیلاتش به دنبال یک ماجرای شورانگیز عشقی پزشکی را رها و به شعر و ادبیّات و شاعری روی آورد و اگر خود وی در این ضمینه ضرر کرده باشد، شعر و ادبیات ما ثمره‌ی زیادی برده است. شهریار به جای آن که طبیب بیمار و علیل باشد، طبیب روح‌های خسته و دل‌های آرزومند شد. شهریار با ادبیّات عرب و فرانسه آشنایی کامل داشت. شهریار در طول زندگی خود خدمات زیادی به ادب ایران کرده، به‌طوری‌که سال روز وفات او، که بیست و هفت شهریور می‌باشد، روز ملی شعر و ادب نامیده شده است. شهریار در سال هزار و سیصد و شصت و هفت درگذشت. روحش شاد و یادش گرامی!